Çocuklar varlıklarını ispatlayabilmek için devamlı dikkatleri üzerlerine çekmeye çalışır. Hatta bazen aşırıya kaçan olumsuz davranışlar da sergileyebilirler. İlgi çekmek için ağlayabilir, yemek yemeyi reddedebilir ve yaşıtlarını kıskanabilirler.
Çocuklar dünyaya geldikleri andan itibaren çevrelerinden sürekli ilgi ve alaka beklerler. Ve beklentilerinin gerçekleştirilmesini arzu ederek büyümeye devam ederler. Çocuk zaman içerisinde çevresindeki insanların önemini kavrayarak, onlarla ilişkiler kurmaya başlar. Önce aile içinde daha sonra toplumun diğer kısımlarında var olma çabaları artar.
ÇOCUĞA İLGİ GÖSTERİRKEN AŞIRIYA KAÇMAYIN
İlgi çekmek ve sürekli ilgi odağı olma isteği genellikle çoğu insanın asla reddedemeyeceği ve sonlandıramayacağı bir taleptir. Dikkatleri üzerine çekmek basit ancak önemli bir yaşam metodudur. Çocuklar bu sebeple ailelerinden herhangi bir davranışlarına sürekli ilgi göstermesini beklerler. Ancak ailelerin çocuklarına gerekli ilgi ve alakayı gösterirken aşırıya kaçmamaları, kontrollü olmaları gerekir. “En güzelini sen yaptın, seninki en iyisi” gibi övgüler duymak isteyen çocuk, gösterilen ilginin hiç bitmemesini isteyebilir. İlgi çekmenin olumlu ya da olumsuz nedenleri olabilir. Bu sebeple çocuğa sürekli “sen en iyisin” demek çok yanlış bir tutumdur. Aynı durum çocuğun yeteneklerinin farkında olmamak ve takdir etmemek için de geçerlidir.
HER ÇOCUK AYNI DAVRANIŞI SERGİLEMEZ
İlgi çekme ve takdir görme isteği çocuktan çocuğa göre değişebilir. Bazı çocuklar yaşıtlarına göre daha fazla ilgi çekmek isterler. Yaptıkları her şeyin diğer çocuklarınkinden daha iyi daha güzel olması için uğraşırlar. Ve karşısındaki kişiden de bu durumun kendisine belirtilmesini beklerler. Bazı çocuklar ise ilgi beklediklerini gösteren herhangi bir davranış ya da tutum sergilemezler. Çocukların karakteri bu temel özelliklerine karşı zamanla ebeveynlerin davranışlarına göre gelişir.
ÇOCUĞU ŞIMARTMAK DAVRANIŞSAL SORUNLARA YOL AÇABİLİR
Çocuklarda güven duygusu 2–3 yaşlarından itibaren kazanılmaya başlanır. Eğer bu süreçte çocuk önemli veya üzücü bir olay yaşarsa güven duygusunda azalma yaşayabilir. Bu sebeple de kaybettiği güven duygusunu kazanmak için daha fazla ilgi çekmek isteyebilir. Böyle bir durumda anne-babanın yapacağı en doğru davranış; çocuğu abartmadan takdir etmek, güzel çalışmalar yapması için onu teşvik etmektir. Ancak bu şekilde çocuğa sağlıklı bir güven duygusu kazandırılabilir. Her yaptığı abartılarak övülen ve şımartılan çocuklarda davranışsal sorunlar gözükebilir. İlerleyen dönemlerde ailesi ve sosyal çevresine karşı hoşgörüsüz ve bencil olabilir.
NEDENSİZ AĞLAMALAR VE İNATÇILIK GÖRÜLEBİLİR
Sürekli ilgi ve dikkat çekmek isteyen çocuklar bazı olumsuz davranışlar sergileyebilir. Okulda saldırganlık, okul arkadaşlarıyla geçimsizlik, bağırarak konuşma, küfürlü sözler sarf etme, yalan söyleme, saygısızlık, hırsızlık, tehlikeli hareketlerde bulunma, nedensiz ağlama, isteklerini bağırarak ya da ağlayarak belirtme, yemek yemeyi reddetme, ailenin onaylamadığı davranışları bilerek ve inatla yapma, devamlı anne-babaya yardım etmeye çalışma bunlardan başlıcalarıdır. Ayrıca dudağını ısırma-yolma, saçlarını çekme-koparma ve kafasına vurma gibi kendine zarar verici eylemlerde bulunabilirler.
TEK ÇOCUĞU OLAN AİLELER DİKKAT
Tek çocuğa sahip olan aileler genellikle tüm ilgi ve sevgiyi sakınmadan çocuğa yansıtırlar. Çocuk bir anda evin gözdesi konumunda olur. Bu durumun farkına varan çocuk ise, ebeveynlerinden gördüğü aşırı ilgiyi kötüye kullanabilir. Ağlayarak her istediğini yaptırma, okul arkadaşlarını veya aile dostlarının çocuklarını kendine rakip görme, kıskanç tutumlar sergileme, söz dinlememe ve asi davranışlarda bulunma başlıca olumsuz tepkilerdir. Bu nedenle çocuklara gereken sevgi ve ilgiyi gösterirken asla aşırıya kaçılmamalıdır.
ÇOCUKLAR ARASINDA AYRIM YAPMAYIN
Kardeşi olan çocuklarda da benzer durumlar görülebilir. Anne-babanın sevgisini kardeşiyle paylaşmak zorunda kalan çocuk sert tepkiler verebilir. İlgi çekmek için her türlü durumu koz olarak kullanabilir. Bu durum da aile ve kardeş ilişkilerinde sağlıksız tutumlar sergilemelerine sebep olabilir. Buradaki en önemli görev anne-babaya düşmektedir. Çocukları arasında asla ayrım yapmamalı, hatası olan çocuğu kardeşinin yanında azarlayarak küçük düşürmemelidirler. Yaptığının yanlış olduğu çocuğa yumuşak bir ses tonuyla konuşarak anlatılmalıdır.
FARK EDİLMEMEK ÇOCUĞUN AŞIRI TEPKİ VERMESİNE YOL AÇABİLİR
Çocuklar varlıklarını ispatlayabilmek için dikkatleri üzerlerine çekmeye çalışır. İlgi çekme isteği çevresindeki insanlardan beklentileri olduğunu gösterir. Hiç fark edilmemek, isteklerinin karşılanmadığını görmek çocuğun aşırı tepkiler vermesine ve sınırsız isteklerde bulunmasına yol açabilir. Ayrıca aile içinde sürekli huzursuz bir ortam olması, anne-babanın kavga etmesi ya da boşanmak üzere olmaları da çocuk üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir. Bu durumları ayırt etmek ve kontrol altında tutmak için ebeveynlerin çok iyi birer gözlemci olması gerekir. Unutulmamalıdır ki çocuk her zaman yaşından beklenen olgunlukta ilgi çekme yöntemleri sergilemez. Tabi bu duruma sebep olan çevresel etkenler, anne-baba, büyükanne-büyükbaba tutumlarının da ele alınması gerekir. Yaşına uygun olmayan isteklerde bulunan çocuklara hoşgörü gösterilmemelidir. Çok sert tepki vermeden durum sakince çocuğa ifade edilmelidir.
EMPATİ KURUN
Anne-babalar çocuğu anlamaya ve yaptığı davranışların nedenini bulmaya çalışmalıdır. Bunu yapabilmenin en iyi yolu çocukla empati kurmaktır. Çocuğun o anki duygu durumunu anlamaya çalışılmalı ve “onun yerinde ben olsam ne yapardım?” şeklinde düşünülmelidir. Çocukla iletişim kurarken sakin olunmalı ve asla yüksek ses tonuyla konuşulmamalıdır. Eğer çocuk ilgi çekmek için sürekli yalana başvuruyorsa, asla kızarak tepki verilmemelidir. Aksine çocuk yalanıyla yüzleştirilmeli ve yaptığının yanlış olduğu anlatılmalıdır. Bağırmak, kızmak ve cezalandırmak bu süreçte yapılacak en kötü davranışlardır. Bunların yerine çocuğa yeterli seviyede sevgi verilmeli, gerektiğinde ödüllendirilmeli ve yaptığı işler abartılmadan takdir edilmelidir.
BÜYÜKANNE VE BÜYÜKBABALAR ÇOCUĞUN HER İSTEDİĞİNİ YAPMAMALI
Büyükanne ve büyükbabaların çocuğa karşı tutumları da oldukça önemlidir. Anne-baba kontrolünde olan çocuk asla bir başka ebeveyn tarafından şımartılmamalıdır. Büyükanne ve büyükbabalar genellikle çocukların her isteğini düşünmeden yerine getirirler. Bunu kötü niyetle yapmasalar bile, uzun vadede çocuğun dengesinin bozulmasına ve kontrolden çıkmasına sebep olan durumlar oluşabilir.
Çocuklara yalnızca dikkat çekmeye çalıştıklarında ilgi gösterilmemelidir. Günlük yaşamlarındaki herhangi bir durumda ya da yapmış oldukları bir eylemde de alaka gösterilmelidir. Ancak bu şekilde çocuk ilgi çekmeyi bir iletişim yolu olarak tercih etmez ve bu davranışından vazgeçer.
Son Güncelleme Tarihi Aralık 29, 2023 Editör admin