Sedef hastalığı nedir?
Sedef, alerji ya da mikrobik bir hastalık değildir. Ömür boyu süren alevlenme ve iyileşme dönemleri olan bir hastalıktır. Sedef bir kaç döküntü ile sınırlı olabilir veya deriyi orta-yaygın derecede tutabilir . Çoğu insan için sedef hafif seyretmeye meyillidir.
Sedef hastalığının nedenleri nelerdir?
Sedefin sebebi tam olarak bilinmemekle beraber, bugün araştırmacıların çoğu bağışıklık sistemi ile ilişkili olduğu kanaatindedirler. Tetiklenen bağışıklık sistemi deri hücrelerinin büyümesini hızlandırır. Normal deri hücreleri 28-30 günde olgunlaşır ve deri yüzeyinden fark edilmeden dökülür. Fakat sedef hastalığında deri hücreleri sadece 3-4 günde olgunlaşır ve hücreler yüzeyde yığılarak deriden kalkık kırmızı lezyonları oluşturur.
Sedef hastalığı kimlerde daha sık görülür?
Sedef, kadınlarda erkeklerden daha sık görülür. Çoğunlukla 15-35 yaş arasında ortaya çıkar. Bununla birlikte bebekler ve yaşlılar dahil herhangi bir yaşta görülebilir.
Sedef hastası olduğumu nasıl anlarım?
Sedef için özel bir kan testi veya tahlili yoktur. Teşhis genellikle doktor tarafından derinin muayenesi ile konur. Nadiren deri biyopsisi gerekir. Tırnaklarda küçük çukurcukların varlığı sedefin göstergesidir.
Tüm sedefler birbirine benzer mi?
Hayır. Sedefin değişik şekilleri vardır. Çocuklardaki hastalık ile erişkinlerde ve yaşlılardaki hastalık, farklı özellikler gösterebilir.
Çocuklarda Sedef
Çocuklarda yeni başlamış olduğu için küçük çaplı ve kırmızı renkli, üzeri kepekli belirtiler görülür.
Erişkinlerde Sedef
Erişkinlerde her tür belirti görülmekle birlikte, genellikle çocuklardakilere benzeyen daha büyük çapta belirtiler vardır.
Yaşlılarda Sedef
Yaşlılarda ise, hastalık uzun süreden beri devam ettiği için daha büyük çapta, çocuklardakine oranla daha soluk renkte ve üzerinde kepekten çok deri kalınlaşması halinde belirtiler görülür.
Ancak hastalığın alevlendiği dönemlerde, yaşlılarda bile kırmızı ve kepekli belirtiler ortaya çıkar. Sedef hafif dereceden ortaya ve sakatlığa yol açaçak derecede ciddi seyredebilir.
Sedef hastalığı bulaşıcı mıdır?
Hayır. Sedef bulaşıcı değildir. Yakalanabileceğiniz veya geçirebileceğiniz bir hastalık değildir. Sedef lezyonları göze hoş görünmeyebilir fakat mikrobik bir hastalık veya açık bir yara olarak düşünülmemelidir. Sedefli bir kişi, diğer insanların sağlığını tehdit etmez.
Sedef vücudun nerelerinde görülür?
Sedef, en sık saçlı deri, diz, dirsek ve gövdeyi tutar. Fakat tırnaklar, el ayaları, ayak tabanları, genital bölge ve yüz (nadirdir) dahil her yerde görülebilir. Lezyonlar genellikle simetriktir, yani vücudun sağ ve sol taraflarında aynı yerde ortaya çıkarlar.
Sedef hastalığı saç döker mi?
Sedef hastalığı saç dökülmesine yol açmaz. Ancak saçı çevreleyen çok kalın kabukları sökmeye çalışırken saçlarınız dökülebilir. Ayrıca bazı ilaçlar da geçici saç dökülmesi yapabilir.
Sedef hastalığının diyeti var mı?
Özel bir diyeti yok. Balık yağları iyi gelebilir. Aşırı kilo kıvrım bölgelerinde şikayetleri arttırır ve tedaviyi güçleştirir.
Deriyi kaşımak sedef döküntüsüne yol açar mı?
Evet. Özellikle alevlenme dönemlerinde deriyi kaşımak, ovmak, kabukları koparmak yeni döküntülere yol açabilir.
Alkolün sedefe zararı var mı?
Aşırı alkol sedefi alevlendirebilir.
Güneş sedefe iyi gelir mi?
Doğal güneş ışığının sedef üzerine olumlu etkisi vardır. Ancak yanacak kadar güneşlenmek sedefi alevlendirebilir.
Kış aylarında özel bakım gerektirir mi?
Evet. Kış aylarında nem oranının azalması derinin kurumasına ve kaşınmasına yol açar. Kaşımak da sedefi alevlendirebilir. Bu nedenle nemlendirici krem ve merhemlerin daha fazla kullanılması gerekir.
Sedef hastası hamile kalabilir mi?
Evet. Sedefin ne anneye ne de bebeğe bir zararı yoktur. Gebelik esnasında sedef iyileşme gösterebilir veya kötüleşebilir.
Sedef hastalığı kalıtımsal mıdır?
Kalıtımın hastalığın gelişiminde önemli bir rolü olmasına rağmen, sedefe kimin yakalanacağını tahmin etmek mümkün değildir. Vakaların üçte birinde ailede sedef hastalığı vardır. Ancak, tespit edilmiş bir kalıtım şekli yoktur. Deriye fiziksel travma, infeksiyonlar(farenjit), psikolojik stres ve bazı ilaçlar gibi çevresel faktörler ailesinde sedef hastalığı olmayan kişilerde bile sedefin başlamasını sağlayabilirler.
Sedefli anne babanın çocuğu sedefe yakalanır mı?
Sedef hastalığına yatkınlık ebeveynlerden çocuğa geçebilir. Ancak bu çocuğun sedef olacağı anlamına gelmez.
Stres ve sıkıntı sedefe yol açar mı?
Sedefe yatkınlığı olan kişilerde psikolojik stres ve sıkıntılar sedefi başlatabilir veya var olan sedefin artışına yol açabilir.
Sedef hastalığının kesin tedavisi var mı?
Yok. Fakat, sedef lezyonlarının kaybolmasını sağlayan hem yüzeysel hem sistemik çok farklı tedaviler vardır. Sedefli bazı kişilerde aylar hatta yıllar süren kendiliğinden iyileşmeler görülür. Ancak kişide sedefe yatkınlık devam eder. Bu yüzden döküntüler, yıllar sonra bile ortaya çıkabilir.
Sedef hastalığı ömrü kısaltır mı?
Hayır.
Sedef eklemleri tutar mı?
Sedefli hastaların %10-30’unda eklem hastalığı(artrit) gelişebilir. Sedef artriti genellikle el ayak parmaklarını etkiler ve hafif seyirlidir.
Sedef hastalığının psikolojik etkileri nelerdir?
Sedefin istenmeyen görünüşü nedeniyle bazen kendilerine saygıları az olabilir. Sedef genellikle toplum tarafından yanlış bilinir, bu da sosyal ilişkilerde sedeflileri utangaç yapar. Gerginlik, kızgınlık, utangaçlık ve depresyon gibi ruhsal problemler görülebilir. Sedef eğer hastalık görünür yerlerde ise hastanın çalışma hayatını etkileyebilir.
Son Güncelleme Tarihi Aralık 29, 2023 Editör admin